بازار عظیم داخلی، فشار کربنی و رقابت جهانی؛ معادله‌ای که آینده را رقم می‌زند؛

فولاد هند: گذر از کمیت به کیفیت

هند دیگر فقط «تولیدکننده انبوه فولاد» نیست؛ این کشور بر سر دو راهی ایستاده است: یا با نوسازی فناوری، کاهش کربن و جهش در محصولات پیشرفته، به قطب نوین فولاد سبز جهان بدل می‌شود، یا در دام هزینه‌های سنگین لجستیک، وابستگی به زغال‌سنگ و فشارهای زیست‌محیطی گرفتار خواهد ماند. بازار ۱.۴ میلیارد نفری هند و مصرف سرانه پایین فولاد، شکافی طلایی برای جهش تقاضاست؛ فرصتی که با سیاست‌های درست می‌تواند موتور رشد اقتصادی کشور شود.

چگونه می‏‌توان از ظرفیت سرمایه‌های خرد برای توسعه انرژی پاک استفاده کرد؟ 

مردم، سرمایه، انرژی

در حالی که دولت‏‌ها با محدودیت منابع مالی برای توسعه زیرساخت‌های انرژی مواجهند، بهره‌گیری از سرمایه‌های خرد مردمی می‌تواند ضمن تسریع روند توسعه انرژی‌های پاک، به توزیع عادلانه‏‌تر منافع اقتصادی این صنعت کمک کند. تجربه کشورهای موفق نشان می‏‌دهد که گذار به انرژی‌های تجدیدپذیر تنها با مشارکت فعال همه ذی‏‌نفعان از جمله دولت، بخش‌خصوصی، نهادهای مالی و جوامع محلی امکان‏‌پذیر است.

گذار سودآور

تاجران کالاهای اساسی پس از کسب سودهای کلان در بحران انرژی، به سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های فیزیکی نظیر نیروگاه‌ها و پمپ‌بنزین‌ها پرداخته‌اند. شرکت‌های بزرگ مانند ویتول، گانور و ترافیگورا با گسترش دارایی‌های خود در بخش‌های نوظهور و فلزات، به تقویت موقعیت خود در بازار جهانی پرداخته‌اند. این اقدامات نشان‌دهنده رقابت فزاینده و تلاش برای حفظ تسلط در دنیای تجارت کالاهای اساسی است.

میدان مین

این گزارش با تکیه بر تحلیل‌های متخصصان مک‌کنزی و تجربیات شرکت‌های پیشرو در بازارهای جهانی تهیه شده و نشان می‌دهد که بازار جهانی ادغام و تملک در سال ۲۰۲۴ تا حدودی بهبود یافته، اما همچنان فاصله قابل‌توجهی با سطح انتظارات سرمایه‌گذاران دارد. بر اساس این تحلیل، بسیاری از صنایع با چالش‌های متعددی مواجهند و برای رشد و توسعه پایدار، نیازمند تصمیم‌گیری‌های هوشمندانه و راهبردی‌تری هستند.

توفان بزرگ

چین در حال تجربه انفجاری در حوزه هوش مصنوعی است. مدل‌های جدید، سرمایه‌گذاری‌های عظیم و حمایت‌های دولتی، این کشور را به یکی از پیشگامان این عرصه تبدیل کرده است. اما آیا چین می‌تواند در این رقابت از غرب پیشی بگیرد؟ تحلیلگران بازار می‌گویند شرکت‌هایی که بخواهند سرمایه‌گذاری‌های بزرگی در چین جذب کنند، باید از DeepSeek استفاده کنند.

از تصدی‌گری به تسهیل‌گری

در گزارش جهانی سرمایه‌گذاری ۲۰۲۴ کنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل، اهمیت دولت دیجیتال به عنوان ابزاری برای تسهیل فرآیندهای سرمایه‌گذاری به وضوح مورد تاکید قرار گرفته است. تغییر از تصدی‌گری به تسهیل‌گری در حکمرانی، به معنای کاهش مداخلات مستقیم دولت در فعالیت‌های اقتصادی و تمرکز بر ایجاد زیرساخت‌های نهادی و فنی برای ارتقای فضای سرمایه‌گذاری است. این روند مستلزم بازنگری در نقش دولت، بهبود شفافیت، کارآمدسازی فرآیندها و پاسخگویی بیشتر نهادهای عمومی است.

اعتمادسازی معدنی

آرژانتین، پس از دو دهه سیاست‌های مالی سهل‌انگارانه و کسری بودجه‌ای که در دهه 2010 به‌طور متوسط 5درصد تولید ناخالص داخلی بود، در حال بازنویسی داستان اقتصادی خود است. رژیم تشویقی سرمایه‌گذاری برای پروژه‌های کلان (RIGI)، با معافیت‌های مالیاتی 10ساله و تضمین‌های ارزی برای پروژه‌های بالای 200 میلیون دلار، سیگنالی قوی به سرمایه‌گذاران جهانی ارسال کرده است. طبق گزارش بانک جهانی، جریان سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در بخش معدن آرژانتین در سال 2024 به 2/3 میلیارد دلار رسیده؛ رشدی 40درصدی نسبت به سال قبل. اما این معجزه چطور اتفاق افتاد؟

در آستانه توفان

تحولات زیست‌محیطی و اقتصادی در خاورمیانه، دیگر یک پیش‌بینی دور از ذهن نیست، بلکه واقعیتی است که نشانه‌های آن از هم‌اکنون آشکار شده است. افزایش دما، کاهش منابع آب، تشدید آلودگی و ناآرامی‌های اجتماعی، کشورها را وادار به تغییر در سیاست‌های توسعه‌ای خود خواهد کرد. این گزارش با نگاه به مطالعه اخیر بانک جهانی، چالش‌های اقلیمی ایران، عربستان سعودی، امارات متحده عربی و عراق را بررسی می‌کند و شوک‌های آینده این کشورها را تحلیل می‌کند.

زندگی با روبات‌ها

گزارش فوریه ۲۰۲۵ مجمع جهانی اقتصاد (WEF) و مک‌کینزی با عنوان «مراکز استعدادیابی: ضرورتی در حال تحول برای تولید» بر اهمیت انسان‌ها در صنعت تولید، حتی در عصر سلطه تکنولوژی تاکید دارد. این گزارش هشدار می‌دهد که بیش از نیمی از نیروی کار تا ۲۰۳۰ نیاز به آموزش مجدد دارند و با نقل داستان‌هایی از تایلند تا برزیل، ثابت می‌کند که سرمایه‌گذاری خلاقانه و محلی‌سازی‌شده می‌تواند هم سود را بالا ببرد و هم زندگی کارگران را دگرگون کند.

زوال نسخه‌های کلیشه‌ای

این گزارش با پرداختن به تجربه کشورهایی چون هند، کره‌جنوبی، عربستان و ترکیه نشان می‌دهد که سیاستگذاری اثربخش در حوزه سرمایه‌گذاری صنعتی، نیازمند راهبردی هوشمند و هدایت‌گر است؛ نه مداخله‌گری مطلق و نه رهاسازی کامل بازار. مسیری که در آن، دولت، بنگاه، بازار و فناوری باید همچون اضلاع یک مثلث توسعه عمل کنند. اگر در سال ۱۴۰۴ هدف، جهش سرمایه‌گذاری در تولید است، سیاستگذاری اقتصادی باید به‌مثابه ماموریتی ملی و نه صرفا هدفی آماری دنبال شود.

فراتر از سیاست‌صنعتی

مطالعه «فراتر از سیاست صنعتی» نگاهی نو به سیاست صنعتی دارد. این پژوهش تعریفی جامع ارائه داده و گونه‌شناسی جدیدی از سیاست‌های صنعتی بر اساس جهت‌گیری و حوزه مداخله معرفی می‌کند. همچنین، چارچوبی مبتنی بر حسابداری رشد پیشنهاد می‌دهد که نشان‌دهنده تحول سیاست‌های صنعتی از مداخلات سنتی بازار محصول به اصلاح بازار عوامل تولید و در نهایت، ساخت نهادها و شبکه‌های استراتژیک است.